200 euskal enpresa inguruk ekoberrikuntza zirkularraren aldeko apustua egin dute lehiakortasunerako aukera gisa

Ihobek, Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoak, «Ekoberrikuntza Euskadin» webgune berria argitaratu du. Bertan, Eusko Jaurlaritzaren Ekoberrikuntza Zirkularreko Programan parte hartzen duten euskal enpresek 2016 eta 2023 artean garatutako 179 proiektuak jasotzen dira. Ihoberen webgune berri hau bakarra da bere jarduketa-esparruan. Bertan, ekodiseinuko lana, ekonomia zirkularreko demostrazioa eta ekoberrikuntza estrategikoko lana zehazten dira. Horiek ere Ihoberen bi argitalpen teknikotan biltzen dira, proiektu bakoitzaren fitxak barne.

Proiektu ekoberritzaileek aurrea hartzen diete Europar Batasunak bultzatzen dituen ingurumen-erronka berriei, eta euskal industria osoarentzako eredu diren soluzioak ezartzen dituzte. Honako hauek dira erronka edo faktore eragile nagusiak: lehengaien kostua eta hornidura, ekoizpen-teknika onenak, kutsadura minimizatzea, plastikoak, ekipoen ekodiseinua, berotegi-efektuko gasen murrizketa, hondakinen minimizazioa, ingurumen-kokapena eta -gardentasuna, erosketa publiko berdea eta ekoizlearen erantzukizun zabaldua. Ihobek enpresei laguntzeko egindako lanari esker, proiektu askoren bideragarritasuna handitu da merkatuan eskuragarri dauden soluzioekin.

Proiektu ekoberritzaileen lehen argitalpena 2022ko azaroan Irunen (Gipuzkoa) egin zen ekonomia zirkularrari buruzko Basque Circular Summit kongresuan aurkeztu zen. Bertan, amaitutako 105 proiektu biltzen dira. Lehen entrega horren ondoren, Ihobek ale berri bat argitaratu du paperean eta formatu digitalean, duela gutxi amaitutako proiektuen emaitzak biltzen dituzten 74 fitxa berri biltzen dituena. Bigarren edizio honek bat egiten du Zirkularraren kaleratzearekin. Bertan kontsulta daitezke bi liburukietan deskribatutako proiektuak.

Orri bizia da. Bertan, pixkanaka, oraindik martxan dauden 30 proiektuetatik eratorritako soluzioak jasoko dira. Webguneak soluzioak sektoreka, enpresaka eta faktore motibatzaileen arabera sailkatzeko aukera ematen du; hala ere, bilaketa-sistema aurreratu bat garatzea aurreikusten da, emaitzak errazago iragazteko.

Emaitza arrakastatsuak biltzen dituen webgunea

Proiektuetan garatutako edo frogatutako soluzio zirkular berrien % 24 dagoeneko martxan badaude ere edo merkatuan saltzen badira ere, “Ekoberrikuntza Euskadin” webguneak amaituta duden eta enpresek beraiek baliozkotu dituzten proiektu guztien emaitzak sartu ditu. Hala, argitalpena fitxen bilduma bat da, eta bertan proiektu bakoitzaren ingurumen-, teknika-, ekonomia-, merkataritza- edo merkatu-bideragarritasuna grafikoki jaso dute, etorkizuneko I+G+b-n eragiteko oztopoak eta beharrak non dauden jakiteko.

Egikaritutako 74 proiektu berriak hainbat industria-sektoretan garatu dira, hala nola elikaduran, eraikuntzan, energian, mugikortasunean, osasunean, industrian eta turismoan. Euskal enpresek sustatuta, proiektu-fitxa bakoitzak Ekonomia Zirkularraren arloko araudi berria ezartzearen ondorioz proiektu bakoitza eragin duten faktore nagusiak biltzen ditu. Araudi horrek merkatuaren arauak aldatzen ditu eta aukera eta arrisku berriak sortzen dizkie enpresei.

Argitalpen honen bidez, programa honen emaitzak aurkezten dira. Programa horrek, Euskadiko Ekonomia Zirkularraren Estrategiarekin lerrokatuta, ekoberrikuntza eta ekonomia zirkularra lehentasunezko eremu gisa ezartzen ditu. Azken urteotan, hainbat enpresa-proiektu bultzatu dira, 7 milioi euro inguruko aurrekontu publikoarekin.

Zehazki, inbertitutako euro publiko bakoitzeko, urtean 21 euroko fakturazio gehigarria mobilizatu da merkatu pribatuan. Proiektu arrakastatsuen emaitzen arabera, enpresek honako hau aurreikusten dute hurrengo urteetarako: 130 milioi euroko fakturazio gehigarria, 22 negozio-lerro berri, ia 200 enplegu berri, emisiorik gabeko berotegi-efektuko 228.000 tona gas aurreztea urtean eta emisiorik gabeko 300.000 tona hondakin baino gehiago urtean.

Orain arte garatutako proiektu guztien adibide zehatzak paperezko argitalpenetan eta Ekoberrikuntza Euskadin webgune berrian aurki daitezke, bertan informazio hori guztia digitalizatuta baitago. Gainera, gaur egun martxan dauden 30 proiektu baino gehiagoren emaitzak txertatzen joango da. Ihobek hedatutako Eusko Jaurlaritzaren programa honen azken helburua da Europar Batasuneko politika zirkular berriei aurrea hartuko dieten industria-soluzio hurbilak sortzea, esparru horretan enpresak sustatuz eta haien lehiakortasuna hobetuz, 2030erako Euskadiko Zientzia eta Teknologia Planaren esparruan, eta Eskualde Garapeneko Europako Funtsak (EGEF) batera finantzatu dituenak 2021era arte.