Donostiak adinekoen papera eta hiriko bizitzari egiten dioten ekarpena ospatzen ditu.
Urriaren 1 honetan, Donostian, Nazio Batuen Erakundeak (NBE) sustatutako Adinekoen Nazioarteko Egunarekin bat egiten dugu, adineko pertsonek gure hirian betetzen duten papera ospatuz eta Donostia eta bere auzoak bizitzeko leku hobea izateko aurrean ditugun erronkei eta aukerei erantzunak bilatzeko egiten duten ekarpena ospatuz.
Adineko pertsonek funtsezko zeregina betetzen dute Donostian gure komunitateak eta auzotarrak indartzeko, baina funtsezko ekarpen horiek oharkabean gertatzen dira askotan, edo edadismoak eta beste oztopo sozial eta kultural batzuek mugatzen dituzte.
Adibide asko ditugu, baina gaur, bereziki, #KUKULab Bidebietako jakin-min digital eta komunitarioko laborategiarekin #EkitateDigitalari egin dion ekarpena azpimarratu nahi dugu.
Kukun, Jakin-mina Digital eta Komunitarioko Laborategian, Guardaplata adineko elkarteko pertsonak, jakin-minaren inguruan esploratu dute, digitalera hurbiltzeko eta baita gure auzoetan gero eta handiagoa den aniztasunera potentzialidadera gerturatzeko. Kuku ekimena Bidebieta auzoan garatu da, Guardaplata Adineko Pertsonen Elkarteak, Donostiako Udalak, Donostia Lagunkoia eta Gizarte Ekintza Zuzendaritzako adineko pertsona erretiratuen elkarteei laguntza teknikoa emateko Udal Zerbitzuaren bitartez, eta APTES-ek osatu dugun partzuergoak bultzatuta. Honetan, Apitropiken laguntza teknikoa izan dugu eta Etorkizuna Erakizen laguntza ekonomikoa.
Elkarrekin sortzeko 6 saioren bidez, teknologiarekin esperimentatu dugu eta Bidebieta auzoan jakin-mina pizteko, entrenatzeko eta kutsatzeko gako batzuk ikasi ditugu. KUKU, elkarrekin pentsatzeko, esploratzeko eta auzoko pertsona berriekin konektatzeko espazioa izan da, adinekoen protagonismotik abiatuta.
KUKUren funtsezko elementuak 3 izan dira: jakin-mina, digitala eta komunitarioa. Eta, zehazki, horien arteko elkarguneak:
Jakin-min digitala, hau da, tresna digitalei buruz ikasteko gogoa eta tresna horiek gure egunerokoan modu erabilgarrian integratzeko gogoa; jakin-min komunitarioa, gure komunitateetan inguratzen gaituzten pertsonak irekitzeko, konektatzeko eta ezagutzeko, dibertsitateen enpatiaz, errespetuz eta aintzatespenez, eta teknologia komunitarioa, konektatzeko eta lankidetzan aritzeko aukera ematen diguten gailu edo aplikazio digitalak. Galderak planteatzeko, konektatzeko, sortzeko eta komunitatean partekatzeko aukera ematen dute.
Adinekoen ekarpenari esker, jakin-min digitala eta komunitarioa garatzeko gakoak aurkitu ditugu
Elkarrekin sortzeko saioetan adinekoek egin duten ekarpenari esker, jakin-mina pizten duten elementu hauek identifikatu ditugu, ekitate digitalerako politikak eta programak formulatzeko eta egokitzeko balio dezaketenak.
Alde batetik, berrikuntzak, ezezagunek, aurrerapen teknologikoek, etorkizunak… jakin-mina pizten digute argi eta garbi. Batzuetan, jakin-mina sortzen digu beharrak, eta ikastera bultzatzen gaitu. Beste batzuetan, berriz, hori bultzatuko duen testuinguru bat sortzea da helburua, umorez eta interes komunen bidez, eta abar. Izan ere, taldean jakin-mina gehiago aktibatzen da eta hobeto kutsatzen da ere.
Batez ere, entzute aktiboko jarrera garatzea, etengabe ikasteko prest egotea, haurrek bezainbeste galdetzea, zerbait ez etiketatzea aspergarri gisa esploratu aurretik, inguruko gauzak hobeto ezagutzen saiatzea, eta irakurtzeak eta askotariko gauzei buruzko informazioa bilatzeak gure jakin-mina trebatzen eta garatzen lagun diezagukete. Azkenik, pertsona inspiratzaileek jakin-mina kutsa diezagukete, eta bizitzeko gogoa eta jarrera alaia eta ilusioa ezinbestekoak dira jakin-minez eta ikaskuntzaz betetako bizitza baterako.
Halaber, jakin-mina geldiarazten duten elementuak identifikatu ditugu ere: adibidez, barnerakoia izatea, lotsa eta kotilaz epaitua izateko beldurra, erratzeko edo beste pertsona gogaitzeko beldurra gure jakin-mina adieraztea eragozten duten faktoreak dira.
Batzuetan, interesik ezak edo energia nahikorik ez izateak geldiarazten digu jakin-mina, baita frustrazioak edo beste pertsona batzuekiko komunikazio eraginkorrik ezak ere. Gainera, denbora faltak, errutinak eta betiko ingurune berak ez dute laguntzen gure jakin-mina bere potentzial osoan garatzen.
Kukutegia, adinekoen ekarpenari balioa emateko eta auzoko jakin-mina kutsatzeko gunea
Kukun sortutako ikaskuntzak partekatzeko eta auzoko beste pertsonangako jakin-mina kutsatzeko asmoz, proiektuaren amaieran Kukutegia, akin-minaren lehenengo aldi baterako agentzi, ireki zen Bidebietan, j.
Esperientzia-instalazio horri esker, alde batetik, adineko pertsonek auzoari egiten dioten ekarpena balioetsi zen; era guztietako pertsonak ikertzen eta inplikatzen jarraitu zen, eta lotura berriak sortu ziren auzoko funtsezko eragileekin (institutua, eskola, etab.).
Zehazki, ekitate digitala lortzeko, hainbat ideia eman ziren, hala nola komunitatean teknologiaz ikasteko leku bat izatea, elkarlaneko app-ak erabiltzea interes komunetatik bizilagunen artean konektatzeko, edo auzoan teknologo sozial bat izatea: auzoan zalantzetarako eta akonpainamendu digitalerako lan egingo duen konfiantzazko pertsona bat,
Kukuk, adinekoen protagonismoaren bitartez, agerian utzi du jakin-min digitala garatzea oso palanka eraginkorra izan daitekeela pertsonek teknologiarekiko duten jarrera aldatzeko: irekitasun eta begirada kritiko ahalduntzailearekiko beldurretik edo ezjakintasunetik abiatuta, erabateko ekitate digital baterantz aurrera egitea ekarri dezake.