Euskalmeten arabera, urria oso hezea eta beroa izan da

Euskalmet Euskal Meteorologia Agentziaren arabera, urria oso hezea eta beroa izan da, eta erabat hezea izan da Añana hegoaldean, Arabako Lautadaren ekialdean eta itsasertzeko hainbat puntutan, batez besteko prezipitazioaren bikoitza baino gehiago bota baitzuen, 2000, 2008 eta 2020. urteetako antzeko balioekin. Era berean, muturreko fenomenoen artean nabarmendu behar dira, hilaren 8an eta 9an Kirk urakanak eragindako depresioaren ondorioz sortutako haizetea eta hilaren 17an Urola, Oria eta Bidasoa arroetan gainezkatzeak eragin zituen prezipitazio iraunkorra.

Euskalmeten arabera, euri-egunen kopurua 12-14 artekoa izan zen hilabete osoan zehar banatuta, normala dena baino handiagoa, batez ere isurialde mediterranioan. Horrela, egun horietako zazpitan pilatutako prezipitazioa oso ugaria izan zen, eta kasu batzuetan ezohikoak.

Prezipitazio kantitate handienak Gipuzkoako ipar-ekialdean erregistratu ziren, kostaldea barne, eta estazio bakarrean metatu ziren 400 l/m² baino gehiago (Eskas 403.2, Añarbe 342.2, Miramon 338.8, Ereñozu 314.5 eta Oiartzun 313.3) eta bigarren mailako maximoak Bizkaiko kostaldean (Matxitxako 253.9, Almike 236.5 eta Derio 233.9).

Tenperaturei dagokienez, urriko batez besteko tenperatura beroa izan zen. Kostaldean 17-18 ºC inguruan ibili zen eta Arabako Lautadan 14 ºC inguruan, gutxi gorabehera 1991-2020ko ohiko batezbestekoaren gainetik 1.4 ºC. Mende honi dagokionez, balio horiek tarteko posizioan daude, 2022kotik 2.7 ºC azpitik.

Tenperatura minimoak izan ziren anomalia positibo horren eragile nagusiak, ez hainbeste tenperatura maximoak, ohikoagoak izan baitziren. Bestalde, iraila hotza izan zela eta urri hau beroa izan dela kontuan hartuta, emaitza da hilabete honetako batezbesteko batzuk antzekoak izan direla, eta irailekoak baino hamarren batzuk altuagoak ere bai batez ere kostaldeko eskualdeetan (Aizarnazabal, Mungia, Zarautz, Zizurkil, Lasarte, Mallabia, Cerroja, etab.).

Tenperatura maximoei dagokienez, lehenengo hamabostaldian balio altuenak 30 ºC-ra hurbildu ziren hainbat egunetan: lehenengo aldiz hilaren 1ean, egunik beroenean (Oleta 30.1, Oiartzun 29 eta Gardea 28.9) eta gero hilaren 13tik 16ra bitartean, batez ere kostaldean (Oleta 29.7, Jarralta 28.9, Arteaga 28.7 eta Oiartzun 28.7 hilaren 13an), salbuespena hilaren 14a izan zen, Kantauriko bailaretan izan baitziren maximoak (San Prudentzio 28.5, Berna 28.3, Balmaseda 27.4 eta Arrasate 27.4).

Urriaren 25etik 28ra bitartean hileko egunik hotzenak erregistratu ziren, eta 26a nabarmendu zen, lurraldeko batezbestekoa 10 ºC-ra iritsi ez zen bakarra izan baitzen. Hala ere, tenperatura minimo absolutuak hainbat egunetan banatu ziren, batez ere hilaren 4an (Iturrieta 1.6, Pagoeta 2.2, Tobillas 2.6 eta Altube 2.7) eta hilaren 5ean (Iturrieta 2.4, Egino 3.7, Ozaeta 3.9 eta Berastegi 4).

Hilaren erdialdean, aldiz, ohikoa baino tenperatura altuagoak izan ziren gauean. Zehazki, 11tik 12rako gaua tropikala izan zen kostaldeko hainbat lekutan. Gauza bera gertatu zen hilaren 15eko goizaldean, termometroak 25 ºC-ra inguratu baitziren, eta, gainera, ez ziren 20 ºC-tik jaitsi hilaren 16ko eguerdira arte.

Tenperatura horiekin batera izandako intsolazioa ohikoa baino handiagoa izan zen, eguzki-orduak % 20-30 gehiago izan baitziren, itsasertzean izan ezik, erregistroak ohikoagoak izan baitziren. Hiriburuz hiriburu, Bilbok 155 eguzki-ordu izan zituen, Donostiak 142 eta Gasteizek 189.

Hilaren 7an, Kirk izeneko urakana depresio sakona bihurtu zen Azore uharteen mendebaldean, eta, ondoren, Atlantikoa zeharkatu zuen Europarako norabidean, eta hilaren 8ko azken orduetan Iberiar Penintsularen ipar-mendebaldean kokatu zen.

Hilaren 8ko azken orduetan, hegoaldeko eta hego-mendebaldeko haize-bolada bortitzak izan ziren ipar-mendebaldeko haizeguneetan (Orduña 133.3 km/h, Punta Galea 121 eta Cerroja 121), eta 100 km/h-ko abiadura gainditu zuten haizeguneak ez diren lekuetan (Saratxo 103.7 km/h).

Hilaren 9ko goiz partean, depresioak Kantauri itsasoa zeharkatu zuen, eta hego-mendebaldeko haize-denboraleak gogor astindu zuen Euskadi. Haizeguneak ez diren lekuetan 100-120 km/h-ko abiadurarekin eta haizeguneetan bolada bortitzekin. Azken horien artean, aipagarrienak Urduñan erregistratutako 190.5 km/h-ko bolada eta Punta Galean erregistratutako 162.3 km/h-koa izan ziren. Haizeguneak ez diren lekuetan aipagarriak izan ziren Nanclaresen erregistratutako 117.1 km/h, Gasteizen erregistratutako 113.9 km/h eta Arrasaten erregistratutako 113.6 km/h.

Hilaren 6an, 7an, 12an eta 16an ere 100 km/h-ko abiadura gainditu zen haizeguneetan, baina puntualago eta boladak ez ziren hain esanguratsuak izan, hilaren 7an erregistratutakoak izan ezik, 154.2 km/h-ko bolada erregistratu baitzen Urduñan, eta 80 km/h-tik gorako boladak haizeguneak ez diren lekuetan.

Hilaren 17tik 20ra bitartean itsasoak gainezka egin zuen itsasgoren inguruan, hilaren 17ko ilargi betearekin bat etorriz, eta marearen altuera 5 metro ingurukoa izan zen. Mareak oso biziak izan zirenez, itsasertzean izandako gainditzeez gainera, beste uholde-eremu batzuetan ere gertatu ziren, baina marearen eraginagatik bakarrik.

Egoerak okerrera egin zuen prezipitazioaren eta ibaien, erreken, errekastoen eta hiri-drainatzeen bokaletako emari handien ondorioz, eta Erandion eta Zorrotzaurren itsasadarrak gainezka egin zuen eta Donostiako Foru plazan ura sartu zen.

Urrian zehar, Eusko Jaurlaritzak 3 alerta laranja igorri zituen (1 prezipitazio iraunkorragatik, 1 haizeagatik haizeguneetan eta 1 haizeagatik haizeguneak ez diren lekuetan). Era berean, 8 abisu hori ere igorri zituen: 1 prezipitazio iraunkorragatik, 2 haizeagatik haizeguneetan, 1 haizeagatik haizeguneak ez diren lekuetan, 1 olatuen altueragatik nabigaziorako eta 3 kostaldeko inpaktuagatik.