Milioi bat euroko iruzurra egin duen eta Estatu osoan 1.200 biktima baino gehiago dituen talde kriminal bat, iruzur teknologikoetan espezializatua, desegin dute

Esquadra Mossoek, Polizia Nazionalak, Guardia Zibilak eta Ertzaintzak 23 pertsona atxilotu dituzte Osona eskualdean, horien artean epizentroa bertan zuen sarearen arduradun nagusiak
Ikerketa bi fasetan egin dute: 18 atxiloketa eta 9 miaketa Manlleun eta Masies de Rodan joan den martxoaren 20an, eta beste 5 atxiloketa joan den azaroaren 26an
Atxilotuek smishing (SMS), phising (posta elektronikoa) eta vishing (telefono-deiak) tekniken bidez egiten zieten iruzur biktimei

Generalitaten Poliziako, Esquadra Mossoetako, agenteek, Polizia Nazionaleko, Guardia Zibileko eta Ertzaintzako agenteekin batera, 23 pertsona atxilotu dituzte (20 gizon eta 3 emakume) iruzur-delitua, droga-trafikoa, kapitalak zuritzea eta talde kriminaleko kide izatea leporatuta.  Atxilotuek, urte erdian, milioi bat eurotik gorako iruzurra egin omen diete Estatu osoan 1.200 pertsonari baino gehiagori. Atxilotu guztien artean 139 aurrekari dituzte guztira, ondarearen aurkako delituengatik eta droga-trafikoagatik.

Joan den urriaren erdialdean, iruzur birtualekin erlazionatutako salaketak ugaritu zirela hauteman zen. Iruzur horietan, egileek teknologia berriak erabiltzen zituzten mezularitzako aplikazioetan eta sare sozialetan mezu elektronikoak eta mezuak bidaltzeko, modu horretan biktimen datu pertsonalak lortzeko eta horiei dirua lapurtzeko. Ikerketan zehar, talde kriminal beraren iruzur-mota bera jasan zuten biktima ugari identifikatu zituzten Estatu osoan. Une horretan, Erdiguneko Polizia Eskualdeko DICeko, Guardia Zibileko Polizia Judizialeko Unitate Organikoko, Polizia Nazionaleko Polizia Judizialeko Probintzia Brigadako eta Ertzaintzako Ikerketa Kriminaleko eta Polizia Judizialeko Atal Nagusiko ikertzaileek osatutako Ikerketa Talde Bateratu bat eratu zen Krimen Antolatuaren aurkako Inteligentzia Zentroak (CITCO) koordinatuta.

Ikertzaileek salaketak aztertzeko zeregin konplexuari ekin zioten, eta ezarri ahal izan zuten ikerketa-ildoaren arabera, jakin zuten iruzur horien zati handi eta esanguratsu bat Osona eskualdetik egiten ari zitezkeela, eta, zehatzago, operazio-basea Manlleun ezarri zuen pertsona talde bat izan zitekeela iruzur egiten ari zena.

Ikerketari esker, hainbat biktimari smishing (SMS), phishing (posta elektronikoa) eta vishing (telefono-deiak) bidez iruzur arinak eta larriak egiten espezializatutako egitura kriminala azaleratu dute. Banketxearen webgunearen iruzurrezko erreplika batekin eta, ondoren, bertako langileen identitatea ordezkatuz egindako dei batekin, biktimen datu pertsonalak lortzen zituzten, gero euren bankuko kontuetan sartzeko. Normalean, 200 euroko transferentziak egiten zituzten, baina kasu batzuetan bankuko kontuak hustu ere egiten zituzten. Urte erdian, atxilotuek milioi bat euroko iruzurra egin omen zuten.

Ikerketa bi fasetan banatuta egin zuten

Joan den martxoaren 20an, 9 miaketa egin zituzten Osonan, zehazki 8 Manlleun eta 1 Masies de Rodan. Guztira 18 pertsona atxilotu zituzten, gehienak 20 eta 30 urte bitartekoak, eta ia denek ehun aurrekaritik gora zituzten, batez ere ondarearen aurkako delituengatik. Atxilotuei iruzur teknologiko jarraitua, osasun publikoaren aurkako delitua, kriptodiruarekin kapitalak zuritzea eta talde kriminaleko kide izatea leporatu dizkiete.

Miaketetan delitu-jardueraren arrastoak atzeman zituzten, hala nola, telefono mugikorrak, kriptodiruak biltegiratzeko gailuak, kanpo-memoriak, 50.660 euro dirutan, ordainketako telefono-txartelak, hirugarren pertsonen kreditu-txartelak, arma simulatuak, detonagailuak eta karabina bat, hainbat arma zuri eta aizkora bat, bai eta marihuana ere. Gainera, ikertuen banku-kontuak blokeatu zituzten 11 banketxetan.

Bigarren fasea joan den azaroaren 26an burutu zuten, eta agenteek iruzur masiboan zuzenean inplikatuta zeuden beste 5 pertsona atxilotu zituzten.

Delitu-espediente zabala duten atxilotuek, ebasketetara eta lapurretatara bideratutako delitu-jarduera aldatu zuten, eta era horretako iruzurra egiten espezializatu ziren diru-kopuru handiak lortuz. Taldeak azpiegitura teknologikoa, ezagutzak eta trebetasun handiak zituen ingeniaritza sozialeko sistemak erabiltzeko, biktimak engainatuz informazio konfidentziala lortzeko.

Ikertzaileek ez dute baztertzen atxiloketa gehiago egitea.

Mezu masiboak datu pertsonalak lortzeko eta iruzurrezko eragiketak egiteko

Iruzur gisa, testu-mezu masiboak bidaltzen zitzaizkion ausaz aukeratutako biktima-kopuru zehaztugabe bati, euren banku-erakundearen lekua hartuz, eta mezu horietan jakinarazten zitzaien euren kontu korrontera bidegabeki sartu zirela. Hortik aurrera, biktimak mezua sinesten bazuen, agindutakoari jarraitzen zion eta benetakoaren itxura zuen webgune faltsu batera eramaten zuen esteka batean sartzen zen. Iruzurgileek, hainbat teknika erabiliz, horien artean ingeniaritza soziala, biktimei deitzen zieten bankuko kudeatzaile baten lekua hartuz, eta datu pertsonal batzuk lortzen zituzten.  Informazio horrekin, legez kontra sartzen ziren banku-kontuetan iruzurrezko eragiketak egiteko.

Talde kriminalak, Osona eskualdean ezarrita zegoenak, diru gehien Bartzelonako eta Gironako kutxazainetan ateratzen zuen, baina jakin ahal izan zen beste puntu batzuetan ere ateratzen zuela, besteak beste, Euskal Autonomia Erkidegoko kutxazainetan, batetik bestera ibiltzeaz baliatuz identifikatzea zailtzeko.

Halako iruzurrei aurre egiteko segurtasun-aholkuak:

• Zure banketxetik esteka bat duen SMS bat edo mezu elektroniko bat jasotzen duzunean, ez fidatu, batez ere zure bankuarekin inolako mugimendurik egin ez baduzu. Iruzurgileek mezuak bidaltzen dituzte zure bankuaren lekua hartuz, iruzurrezko esteka batekin, zure datu pertsonalak lortzeko. Zuzenean sar zaitez zure bankuaren webgunean edo aplikazioan, baina inoiz ere ez esteka baten bidez.
• Beste batzuetan, bankuko langile bat izango balira bezala dei diezazukete. Sinestarazten dizute zure kontuan iruzurrezko mugimendu bat egon dela, eta datu pertsonalak eskatzen dizkizute arazoa konpontzeko. Ez eman datu pertsonalik telefonoz. Zuzenean deitu zure bankura, benetan arazoren bat izan den jakiteko.
• Tamalez iruzur baten biktima izan bazara, lehenbailehen jarri zure bankuarekin harremanetan, aldatu sartzeko pasahitzak eta salatu egitateak.