Ertzaintzak egindako hainbat ikerketaren bidez, sare sozialen bidez adingabeei sexu-izaerako irudiak eskatzeko hainbat kasu hauteman dira. Horren ondorioz, Gipuzkoako hainbat herritan bizi ziren bost gazteri eginbideak ireki zaizkie, ikertu gisa, sexu-askatasunaren aurkako delituetan parte hartzeagatik.
Ertzaintzaren Ikerketa Kriminaleko Ataleko kideek ikertutako delituak adingabeei sexu-irudiak eskatzean zetzan, bai berehala zabaltzeko, bai eduki erotikoen bidalketa berririk egin nahi ez bazuten ere hertsatzeko.
Oro har, delitu-tipologia horren modus operandi-a biktimaren konfiantza bereganatzean datza, batez ere sare sozialen bidez, eduki sexuala edo erotikoa lortzeko asmoz. Delitugileak biktimaren konfiantza bereganatu nahi du teknika afektiboak erabiliz, hala nola ezkongaien promesak edo talde bateko kide izan ahal izatea. Era berean, biktima konbentzitzen saia daiteke, sare sozialetan jarraitzaile gehiago lortzeko moduko sariak jasoko dituela esanez, edo «like» gehiago lor ditzakeela, baita ordainsari ekonomiko baten truke ere.
Behin helburua lortuta, biktima mehatxatzen du irudi horiek bere kontaktuen artean edo sare sozialetan zabaltzearekin, gero eta eduki erotikoagoko bidalketa gehiago egiten ez baditu.
Ikerketa Kriminaleko Alorreko agenteek egindako ikerketen ondorioz, bost adingabe inputatu dituzte Interneten sexu-askatasunaren aurkako delituengatik.
Delitu-tipologia hori adingabeak direla dioten adin nagusikoek egiten dute, eta grooming deitzen zaio horri. Hala ere, Ikerketa Atal Zentralek adierazi dutenez, ikertutako kasuetan, gertakari horien egileak adingabeak izan dira. Kontuan izan behar da, legez kontrako ekintza horien egilea adingabea izan arren, egindako egintzengatik ebatzi daitezkeen erantzukizun penalei ere aurre egin behar diela, eta gurasoak edo legezko tutoreak arduratu behar direla balizko kalte-ordainak ordaintzeaz, erantzule zibil subsidiario gisa, agintaritza judizialak hala erabakitzen duenean.
Horrelako delitu-egitateak prebenitzeko aholkuak
- Sare sozialetan eduki sexualik ez ematea. Behin argazki bat bidalita, haren gaineko kontrola galtzen da, eta hartzaileari aukera ematen zaio argazki horiek gordetzeko edo bere helburuetarako bidaltzeko.
Era berean, eduki erotikoa edo sexuala bidaltzeko unean konfiantza duen pertsona batek konfiantza hori gal dezake etorkizunean, eta eduki horren gaineko kontrol osoa izan dezake.
- Ez fidatu ikuspen bakarreko argazki edo bideoekin. Gaur egun, multimedia-edukia gordetzeko modu asko daude, eta metodo honen bidez bidali dira; beraz, irudiaren edo bideoaren hartzaileak atzeman dezake.
- Ezezagunekin elkarreragitea saihestu. Interneten aurrez aurre egingo litzatekeen moduan jardutea, jende ezezagunaren adiskidetasun-eskaerak ez onartzea.
- Promesen truke eduki erotikorik edo sexualik ez bidaltzea. Askotan, eduki erotikoa ematearen truke, hainbat sari edo promesa agintzen dira, eta horiek «kakoak» baino ez dira, biktimari presioa eta hertsapena egiteko lehen eduki konprometigarria lortzeko.
Delitu mota horren biktima izan bada, honako hau egitea gomendatzen da:
- Gurasoei, legezko arduradunari edo tutoreari edo adin nagusiko konfiantzazko pertsonari gertatutakoaren berri ematea.
- Berehala edozein ertzain-etxetara joan salaketa jartzera. Adierazi behar da adingabeek ere beren kabuz jar dezaketela salaketa Ertzaintzan.
- Edukirik ez ezabatzea.
- Salaketa jartzerakoan eskura dagoen dokumentazio guztia aurkeztea, irudiak, erabilitako profilak, izandako elkarrizketak, laburbilduz, egilearekin izandako komunikazio guztiak, bai jasotakoak bai bidalitakoak.
- Gertakariaren egilearekin interakziorik ez izatea; erreakzio oldarkor batek haren identifikazioa zaildu lezake.
- Dagokion salaketa jarri ondoren, ertzain-etxean artatu zaituzten agenteen jarraibideak bete.