Barakaldoko Udaleko Etxebizitza, Plangintza eta Hirigintza Kudeaketa Arloak dagoeneko bidali dio Eusko Jaurlaritzari udalerri osoa Etxebizitza Merkatu Tentsionatuko Eremu (BMGM) izendatzeko eskaera. Neurri horri esker, Espainiako Gobernuaren Etxebizitza Eskubidearen Legeak jasotzen dituen legezko tresnak aktibatuko dira, barakaldarrek etxebizitza errazago eskura dezaten; adibidez, alokairuen prezioei eusteko eta jaisteko mekanismoak, onura fiskalak edo 5 etxebizitza edo gehiago dituzten jabeen kontrolak («edukitzaile handitzat» jotzen dira).
Bigarren alkateorde Carlos Fernándezek eta Etxebizitza, Plangintza eta Hirigintza Kudeaketako zinegotzi Juan Antonio Pizarrok prentsaurrekoan azaldu dutenez, arloak egindako lan teknikoek justifikatzen dute Barakaldo ZMRT izendatzea, Legean ezarritako bigarren irizpidean oinarrituta. Horren arabera, etxebizitzaren ordainketak (alokairua gehi oinarrizko gastuak) etxekoen unitateen errenta erabilgarriaren % 30 gainditzen du.
Nahiz eta Udalbatzak duela urtebete mozio bat onartu zuen Barakaldo edo udalerriaren zati bat Bizitegi Merkatu Tentsionatuko Zona izendatzeko eskatzeko, Legeak ezartzen du beharrezkoa dela aldez aurretik azterketa zorrotz bat egitea. Horregatik, Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza Sailak prozedura komun bat ezarri zuen udalentzat adierazpen hori onartzeko. Argibide horiei jarraiki, Etxebizitza, Hirigintza Plangintza eta Kudeaketa arloak justifikazio-memoria bat, udalerriko etxebizitzaren diagnostiko bat eta ekintza-plan espezifiko bat egin ditu. Hori guztia Denis Itxasok zuzentzen duen sailari bidali zaio, eta hark aztertuko du orain proposamena.
«Herritar guztiek izan behar dute etxebizitza duin eta egokia eskuratzeko aukera. Hala ere, gazte askok eta ez hain gazte askok arazoak dituzte etxebizitza garestia delako bizi-proiektu berri bati ekiteko. Jendeak irtenbideak eskatzen ditu eta, arazoa egun batetik bestera konponduko ez badugu ere, nonbaitetik hasi behar dugu eta erakundeek gure esku dauden neurri guztiak hartu behar ditugu. Horregatik, hasiera-hasieratik argi izan dugu Barakaldoko bizilagunentzat aktibatu behar genituela Pedro Sanchezen Etxebizitza Legeak ahalbidetzen dituen ekimenak «, azaldu du Fernandezek.
Alkateordeak gogorarazi du Euskadi dela zeregin horretan aplikatu den erkidego autonomiko bakarrenetakoa, eta ziur dago Denis Itxasoren taldeak «ahalik eta azkarren» izapidetuko duela Barakaldoko eskaera. ZMRT deklarazioak hiru urteko indarraldia du.
ALOKAIRUA, ERRENTAREN % 30 BAINO GEHIAGO ETXEETAN
Egindako azterketaren arabera, beharrezkoa da Barakaldo Tentsionatutako Etxebizitza Merkatuko Eremu izendatzea. Juan Antonio Pizarrok diagnostikoaren datuak aletu ditu. Diagnostikoaren arabera, Barakaldoko familien batez besteko errenta erabilgarria 33.557 eurokoa da, alokairuaren batez besteko errenta 676,4 eurokoa hilean (8.116,8 urtean) eta familiaren oinarrizko gastuak 241 eurokoa hilean (2.890 urtean). Horrek % 32,8ko ahalegin ekonomikoa ematen du errenta erabilgarriaren gainean.
Hiri osoak ez ezik, udalerriko bederatzi barrutiek ere banaka betetzen dituzte ZMRT izateko baldintzak, eta ahalegin ekonomikoaren % 35era iristen dira 8. barrutian; hau da, Lutxana, Llano, Burtzeña eta Las Delicias auzoak hartzen dituen barrutian, besteak beste.
Barakaldon, aldiz, ez da betetzen BMGG izateko beste baldintza posiblea: alokairuak azken 5 urteetan gutxienez KPI gehi 3 puntuko hazkundea izan izana.
Ekintza-planari dagokionez, lau ardatz estrategikotan banatuta dago: alokairu eskuragarria sustatzea, eraikin-parkearen gaineko jarduketak eta hiri-berroneratzea, alokairurako prestazio- eta laguntza-sistema eta gobernantza- eta koordinazio-sistema instituzionalak.
«Hiru urtera begirako ekintzak jasotzen dituen plana da, eta etxebizitzaren arloan oso epe laburra da. Horregatik, gehienak martxan dauden edo aurreikusita dauden jarduerak dira, baina horrek ez du esan nahi hor geratuko garenik. ZMRT adierazpenak prozesu edo plan osoago eta anbiziotsuago baten hasiera markatzen du, Barakaldoko etxebizitza-arazoa epe luzera arintzea edo arintzea helburu izango duena, eta talde politikoen, gizarte-eragileen eta, oro har, herritarren parte-hartzea nahi duguna «, aurreratu du Pizarrok.
Alokairua sustatzeko, etxebizitza-parkea handitzeko ekintzak planteatzen dira, bereziki alokairu-erregimenean, etxebizitza hutsak mobilizatzeko eta alokairu-merkatuan bitartekotza egiteko.
Planaren helburua da datozen hiru urteetan 536 etxebizitza eraikitzen hastea: 242 erosketan eta 182 alokairuan. Hutsik dauden etxebizitzei dagokienez, Eusko Jaurlaritzarekin elkarlanean jarraitzea planteatu da, Bizigune programari atxikitako etxebizitza-parkea handitzeko. Hala ere, Barakaldo da dagoeneko programa honetan etxebizitza gehien dituen euskal udalerria: 505. Ekintza horrekin lerrokatuta, udalerriko etxebizitza hutsen ezagutzan sakontzea aurreikusten da, etxebizitza hutsen egoera zein den jakiteko eta alokairu-merkatura zenbat atera daitezkeen kuantifikatzeko azterketa espezifiko bat eginez.
Alokairurako laguntzei dagokienez, Eusko Jaurlaritzaren eta Udalaren beraren laguntzak zabaltzeko ahaleginak areagotuko dira. Gainera, dirulaguntza horiek beste kolektibo kaltebera batzuetara zabaltzeko aukera aztertuko da, eta pisu turistikoen ezarpena kontrolatzeko neurriak aztertuko dira.
«Eretza hirigintza-gizartearen jarduerari bultzada ematen ere jarraitu nahi dugu. Planean jasotako ekintzen artean, Eretza eta Alokabideren artean hitzarmen bat sinatzeko lanean ari dira, barakaldarrek etxebizitza eskuragarria eskura dezaten sustatzeko eta Bizigune eta ASAP programak hedatzeko. Azken horrek erraztu egiten du titulartasun pribatuko etxebizitzak alokairuaren merkatuan arrazoizko prezioan sartzea «, azaldu du Juan Antonio Pizarrok.